اسید سولفوریک
اسید سولفوریک Sulfuric acid
اسید معدنی بسیار قوی است که حلالیت بسیار بالایی در آب دارد.اما واکنش اسید سولفوریک با آب بسیار گرمازا است و اضافه کردن آب به اسید سولفوریک غلیظ بسیار خطرناک است. به همین دلیل از این کار به طور مستقیم حتی به منظور رقیق کردن این اسید نیز خودداری کرد. بنابراین آن را با آرامی و کندی به آب اضافه میکنند. این موضوع بدلیل پایین بودن چگالی آب نسبت به اسید سولفوریک میباشد که آب میل دارد در بالای اسید سولفوریک قرار گیرد. میل اسید سولفوریک به ترکیب با آب بقدری زیاد است که میتواند مولکولهای هیدروژن و اکسیژن را از بقیه ترکیبات بصورت آب بیرون بکشد. به عنوان مثال مخلوط کردن شکر و اسید سولفوریک ، عنصر کربن و آب ایجاد میکند.
اسید سولفوریک قسمت عمده باران اسیدی میباشد که از آلایندههای جوی مثل حاصل از کارخانهها با آب باران بوجود میآید. اسید سولفوریک در گذشته به نام جوهر گوگرد (OIL OF VITRIO) معروف بود.
H2SO4 |
فرمول مولکولی |
98.079 g/mol |
جرم مولی |
Clear, colorless, odorless liquid |
ظاهر |
1.84 g/cm3, liquid |
غلظت |
10 °C, 283 K, 50 °F |
نقطه ذوب |
337 °C, 610 K, 639 °F (When sulfuric acid is above 300 °C, it will decompose slowly) |
نقطه جوش |
miscible |
حلالیت در آب |
−3, 1.99 |
اسیدیته (pKa) |
26.7 cP (20 °C) |
ویسکوزیته |
کاربردهای اسید سولفوریک
اسید سولفوریک یکی از مواد شیمیایی پراستفاده میباشد. این ماده در واکنشهای شیمیایی و فرآیندهای تولید سایر ترکیبات شیمیایی ، کابرد های بسیار زیادی دارد. از مهم ترین استفاده های آن در تولید کودهای شیمیایی، تصفیه مواد نفتی، صنایع شیمیایی (ضد یخ، حشره كشها، داروئی، احیای آلومینیوم) صنعت آهن و فولاد، پاك كنندههای مصنوعی، اسیدی كردن چاههای نفت، جداسازی مس با عیار كم، استخراج اورانیوم و چسب مصنوعی) مواد رنگی (نایلون رنگی، جوهر تحریر و تهیه TiO2 از ایلمنیت) ابریشم مصنوعی و فیلم (پارچههای ابریشمی، نخ اطراف تایر و فیلمهای عكاسی) صنایع كاغذ سازی (دستمال كاغذی، روزنامه، جعبههای مقوایی، كاغذ تحریر و سایر مقواها) مواد منفجره و ... میتوان نام برد.
اسید سولفوریک در واکنش با اسید نیتریک ، یون نیترونیوم را تولید میکند که در فرآیند نیترودار کردن بسیاری از ترکیبات دیگر استفاده میشود. فرآیند نیترودار کردن در صنایع تولید مواد منفجره مانند تولید ترینیتروتولوئن یا همان TNT ، نیترو گلیسیرین و ... استفاده میشود. اسید سولفوریک در انبارههای سربی (باطریهای سربی) مانند باتری ماشین به عنوان محلول الکترولیت استفاده میشود. اسید سولفوریک ، یک عامل آبگیری بسیار قوی نیز است. در اکثر واکنشها به عنوان عامل هیدراتاسیون استفاده میشود و در تولید میوههای خشک هم به میزان کم ، از اسید سولفوریک برای جذب آب موجود استفاده میکنند.
خصوصیت | مقدار |
---|