استالدهید ( استالدئید )مرک کد 800004

استالدهید acetaldehyde

نام علمی آن اتانال است و یک ترکیب آلی است. دردستهُ آلدهیدها می‌باشد. آلدئید ترکیبی آلی است که یک گروه کربونیل در یک سر خود دارد. پیوند دوگانه کربن اکسیژن (C=O) که در برخی ترکیب‌های آلی همچون آلدهید، کتون، اسیدکربوکسیلیک، آمید و. . . یافت می‌شود، گروه کربونیل نامیده می‌شود. فرمول مولکولی استالدهید CH3CHO است و مایعی بی‌اندازه آتش‌گیر و واکنش‌دهنده با بوی میوه ‌مانند است و در طبیعت در میوهٔ نارس، قهوه و نان تازه پیدا می‌شود. همچنین در دگرگشت(متابولیسم) طبیعی گیاهان نیز ساخته می‌شود. در کمتر از ۲۱ درجه سلیسیوس به صورت مایع بی رنگ بوده و این مایع به سرعت تولید بخار فرار می نماید.

بخار حاصله بوی میوه داشته و خفه کننده است. چگالی آن ۷۸/۰ گرم بر سانتی گراد با نقطه جوش۲۱ درجه سلیسیوس و نقطه ذوب ۱۲۱- درجه سلیسیوس می باشد. استالوئید در آب، اتر، الکل، بنزین و استن قابل حل است. در ساخت مواد شیمیایی همچون اسیداستیک، انیدریداستیک و. . . و همچنین به عنوان ترکیب واسط در تهیه برخی دیگر از مواد کاربرد دارد. مایعی است سریع الاشتعال که به سرعت در ۲۱ درجه سلیسیوس بخار تولید کرده که این بخار در هوا یک مخلوط قابل انفجار را تشکیل می دهد که حدود اشتعال ۴ تا ۵۵ درصد حجمی بخار استالدئید در هواست. نقطه شعله زنی آن ۸/۳۷- درجه سلیسیوس می باشد. مایع آن سبکتر از آب بوده و بخارات آن ۵/۱ مرتبه از هوا سنگینتر است.

بخارات حاصل از استالدئید ممکن است با پیمودن یک فاصله قابل توجه در سطح زمین خود را به یک منبع آتش زنه رسانده و بدین طریق ایجاد انفجار یا اشتعال نماید. این ماده بسیار فعال بوده و می تواند به سرعت اکسید یا احیاء گردد. این ترکیب به راحتی پلیمریزه می شود و در ضمن عمل پلیمریزاسیون تولید حرارت نیز می کند. بخار آن توسط اکسیژن هوا اکسید شده و تولید پراکسیدهای ناپایدار و شدیداً قابل انفجار می نماید. سبب تحریکات چشمی می شود و قادر است سبب سوختگی شدید چشم ها گردد. در آستانه مجاز بخارات آن ۲۰۰PPM بوده و به هنگام مواجهه با آن باید از عینک های محافظ و پیک ضد گاز استفاده کرد. در صورت تماس این ماده با بدن باید محل تماس را با آب شستشو داد.

طریقه اطفاء حریق: استالدئید به هر نسبتی در آب قابل حل بوده و بر همین اساس می توان با جریان آب آن را رقیق نمود تا اشتعال صورت نگیرد. جهت اطفاء حریق آن می تواند از آب به صورت اسپری، خاموش کننده گازکربنیک، پودر یا کف الکلی استفاده نمود. به هنگام عملیات باید از سیستم های محافظت چشم و دستگاه حفاظت تنفسی استفاده نمود. با انجام پاره‌ای از پژوهش‌ها روی جانوران، استالدهید در ماده‌های سرطانزا گروه بندی شده‌است.

کاربردها

تولید مواد شیمیایی : استالدهید به دلیل واکنش پذیری بالایی که دارد به عنوان یک ماده واسطه مهم در تولید اسید استیک ، استیک آنهیدرید، اتیل استات ، پراستیک اسید، بوتانول ، 2-اتیل هگزانول ، آلکیل آمین ها ، پیریدین ها و سایر مواد شیمیایی استفاده می شود.

1. تولید رنگدانه ، عطر و دارو

2. استفاده به عنوان طعم دهنده

از کاربردهای دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. نقره اندود کردن آینه

2. سوخت های مخلوط

3. به عنوان هاردنر در ژلاتین

4. ساخت محصولات چسپ و کازئین

5. به عنوان نگهدارنده در گوشت و ماهی

6. در صنعت کاغذ

7. طعم دهنده مصنوعی

8. در تولید محصولات آرایشی بهداشتی

9. پلاستیک ها و لاستیک های سنتزی .

سرطانزایی

با انجام پاره‌ای از پژوهش‌ها روی جانوران، استالدهید در ماده‌های سرطانزا گروه بندی شده‌است.