مونو اتانول آمین(Monoethanolamine)
مونو اتانول آمین Monoethanolamine
خانواده اتانول آمین ها شامل مونواتانول آمین، دی اتانول آمین و تری اتانول آمین است که طیف وسیعی کاربرد دارند. این مواد شیمیایی ویژگی های الکل ها و آمین ها را با هم دارند به همین دلیل ظرفیت انجام واکنش شیمیایی با هر دو گروه را دارند. به عنوان یک آمین آلکیل های واسطه هستند و برای تشکیل نمک ها و صابون ها با اسید ها وارد واکنش میشوند و به عنوان یک الکل ،آبدوست هستند و میتوانند استریزه شوند. به طور کلی اتانول آمین ها در فرآیند شیرین کردن گاز، به عنوان روان کننده و شوینده، همچنین در صنایع دارویی و کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد.
تولید
ترکیب اتیلن اکساید و آمونیاک طبق واکنش زیرمنجر به تولید مونو اتانول آمین میگردد:
C2H4O + NH3 → H2NCH2CH2OH
سالانه 300 میلیون کیلوگرم اتانول آمین طی این واکنش ها تولید میشود.
جدول زیر برخی مشخصات شیمیایی این سه ترکیب را نشان میدهد.
|
نام |
فرمول شیمیایی |
وزن مولکولی |
حلالیت در آب |
نقطه جوش(سلسیوس) |
نقطه انجماد(سلسیوس) |
کشش سطحی (d) |
|
مونواتانول آمین |
H2NCH2CH2OH |
61/08 |
کامل |
170/4 |
10/5 |
48/3 |
|
دی اتانول آمین |
HN(CH2CH2OH)2 |
105/14 |
کامل |
268 |
28 |
48/5 |
|
تری اتانول آمین |
N(CH2CH2OH)2 |
149/14 |
کامل |
335 |
21/6 |
48/9 |
ویژگی های مونو اتانول آمین
1. کشور تولید کننده: ایران- پتروشیمی شازند
2. بسته بندی: بشکه 220 کیلویی
3. درصد خلوص: 99%
کاربردها
شیرین کردن گاز (GAS SWEETENING)
مونو اتانول آمین و دی اتانول آمین با کربن دی اکسید دردمای محیط ترکیب میشوند و وقتی در معرض دمای بالا قرار میگیرند تولید گاز اسید و آمین (به منظور استفاده مجدد در این واکنش) تولید میکنند. متانول آمین در جریان سنتز گاز به منظور تصفیه گاز مورد استفاده قرار میگیرد و آمونیاک، هیدروژن و کربن مونواکسید تشکیل میشود. کربن دی اکسید اولین آلاینده ای است که طی این فرایند حذف میشود. طی واکنش های بعدی، توسط دی متانول آمین در تصفیه طبیعی گاز در پالایشگاه کربن دی اکسید و هیدروژن سولفید آلاینده هایی هستند که حذف میشوند.
نساجی
اتانول آمین ها درفرآیند نساجی به عنوان واکنش حد واسط برای آماده سازی روکش های نخی بادوام و نرم کننده ها کاربرد دارد. صابون های آمینی به دلیل مقدار کم آلکالین به عنوان ماده پاک کننده ابریشم و پشم مورد استفاده قرار میگیرند. دی اتانول آمین و تری اتانول آمین در ساخت رنگ مصنوع ابریشمی نیز به کار میروند.
خشک شویی
اتانول آمین ها به علت خاصیت آبدوستی در خشک شویی کاربرد عمده ای دارند. نمک های اتانول آمین به علت خواص ضد الکتریسیته و ضد زنگ در زمینه نرم کنندگی منسوجات نیز کاربرد دارند.
فلز کاری
محصولات تجزیه / اضافه کردن اسید عوامل اصلی خوردگی سطح فلزات به خصوص در حضور رطوبت هستند. اتانول آمین ها اغلب به عنوان خنثی کننده اجزای اسیدی در اسپری های روان کننده به منظور جلوگیری از خوردگی به کار میرود.
مواد آرایشی و بهداشتی
اسیدهای چرب با اتانول آمین خنثی میشوند. به خصوص تری اتانول آمین برای اوملسیون های روغن در آب امولسی فایرهای بسیار مناسبی هستند. دی اتانول آمین جز مواد معمول تشکیل دهنده شامپو و لوازم آرایشی هستند که موجب ساختارکرمی و کف کردن این مواد میشوند. کوکو آمید دی اتانول آمین یا روغن نارگیل مورد استفاده در شوینده ها یکی از مشتقات دی اتانول آمین است. دی اتانول آمین ماده اولیه در تولید مورفولین نیز میباشد.
جدول زیر به اختصار نقش هر یک از سه ماده(مونو،دی و تری اتانول آمین) را در صنایع مختلف نشان میدهد.
|
صنایع |
MEA |
DEA |
TEA تجاری |
TEA %99 |
|
تولید چسب |
|
|
√ |
|
|
کشاورزی |
|
√ |
√ |
|
|
پتروشیمی |
√ |
√ |
√ |
√ |
|
جوشکاری |
√ |
|
√ |
√ |
|
لاستیک |
|
|
√ |
|
|
عکاسی |
|
√ |
|
√ |
|
بتن |
|
|
|
√ |
|
سیمان |
|
|
√ |
√ |
تری اتانول آمین تجاری شامل 15 درصد دی اتانول آمین است
ایمنی
دی اتانول آمین ها تحریک کننده پوستی است. البته تحقیقات نشان داده استنشاق این ماده در موش ها موجب اختلالات کبد و کلیه میشوند. ممکن است دی اتانول آمین به نیتروزآمین تبدیل شود که ماده ای بسیار سرطان زا است.
| خصوصیت | مقدار |
|---|