دی اتانول آمین(Diethanolamine)
دی اتانول آمین Diethanolamine
خانواده اتانول آمین ها شامل مونواتانول آمین، دی اتانول آمین و تری اتانول آمین است که طیف وسیعی کاربرد دارند. این مواد شیمیایی ویژگی های الکل ها و آمین ها را با هم دارند به همین دلیل ظرفیت انجام واکنش شیمیایی با هر دو گروه را دارند
به عنوان یک آمین آلکیل های واسطه هستند و برای تشکیل نمک ها و صابون ها با اسید ها وارد واکنش میشوند و به عنوان یک الکل ،آبدوست هستند و میتوانند استریزه شوند.
دی اتانول آمین اغلب به صورت(DEA(DeEthanolAmine و یا DEOA نوشته و نامیده میشوند. در اتانول آمین یک تریکب آلی با فرمول مولکولی (NH(CH2CH2OH در دمای اتاق بصورت ترکیب جامد سفید رنگی است و تمایل زیادی برای جذب آب و کم کردن دمای محیط و رساندن دما به نقطه انجماد دارد.این تمایل به این معنی است که اغلب بصورت مایعی بی رنگ و ویسکوز موجود میباشد.
دی اتانول آمین از یک آمین نوع دوم و یک دی اُل تشکیل شده و مانند سایر ترکیبات آلی آمین ، مانند یک باز ضعیف عمل میکند.
واکنش تولید
ترکیب اتیلن اکساید و آمونیاک طبق واکنش زیرمنجر به تولید مونو اتانول آمین میگردد
C2H4O + NH3 → H2NCH2CH2OH
دی اتانول آمین و تری اتانول آمین نیز طی واکنش های زیر حاصل میشوند
C2H4O + H2NCH2CH2OH → HN(CH2CH2OH)2
C2H4O + HN(CH2CH2OH)2 → N(CH2CH2OH)3
سالانه 300 میلیون کیلوگرم اتانول آمین طی این واکنش ها تولید میشود.
جدول زیر برخی مشخصات شیمیایی این سه ترکیب را نشان میدهد.
|
نام |
فرمول شیمیایی |
وزن مولکولی |
حلالیت در آب |
نقطه جوش(سلسیوس) |
نقطه انجماد(سلسیوس) |
کشش سطحی (d) |
|
مونواتانول آمین |
H2NCH2CH2OH |
61/08 |
کامل |
170/4 |
10/5 |
48/3 |
|
دی اتانول آمین |
HN(CH2CH2OH)2 |
105/14 |
کامل |
268 |
28 |
48/5 |
|
تری اتانول آمین |
N(CH2CH2OH)2 |
149/14 |
کامل |
335 |
21/6 |
48/9 |
کاربردها:
در کشاورزی : بعنوان سموم کشاورزی استفاده میشود
تولید مواد فعال کننده سطح : برای استفاده دز شوینده ها و محصولات بهداشتی
تصفیه گاز : بعلت کم بودن گرمای واکنش دی اتانول آمین و عدم ایجاد خوردگی در تصفیه و شیرین سازی گاز طبیعی استفاده میشود.
تولید سیالات صنعتی: بدلیل مقاومت بالا و خورنده نبودن بعنوان خنک کننده بکار برده میشود
صنعت نساجی : بعنوان نرم کننده در صنایع نساجی مورد استفاده قرار میگیرد.
جدول زیر به اختصار نقش هر یک از سه ماده(مونو،دی و تری اتانول آمین) را در صنایع مختلف نشان میدهد.
|
صنایع |
MEA |
DEA |
TEA تجاری |
TEA %99 |
|
تولید چسب |
|
|
√ |
|
|
کشاورزی |
|
√ |
√ |
|
|
پتروشیمی |
√ |
√ |
√ |
√ |
|
جوشکاری |
√ |
|
√ |
√ |
|
لاستیک |
|
|
√ |
|
|
عکاسی |
|
√ |
|
√ |
|
بتن |
|
|
|
√ |
|
سیمان |
|
|
√ |
√ |
تری اتانول آمین تجاری شامل 15 درصد دی اتانول آمین است.
ایمنی
دی اتانول آمین ها تحریک کننده پوستی است. البته تحقیقات نشان داده استنشاق این ماده در موش ها موجب اختلالات کبد و کلیه میشوند. ممکن است دی اتانول آمین به نیتروزآمین تبدیل شود که ماده ای بسیار سرطان زا است.
ویژگی های دی اتانول آمین
1. کشور تولید کننده: ایران- پتروشیمی شازند
2. بسته بندی: بشکه 220 کیلویی
3. درصد خلوص: 98/5%
| خصوصیت | مقدار |
|---|